Przestępcy trudniej będzie uniknąć więzienia

Sejm uchwalił ustawę zmieniającą Kodeks karny wykonawczy. Ma ona na celu m.in. zmniejszenie liczby osób unikających więzienia.

Przede wszystkim w nowelizacji rezygnuje się z możliwości zaskarżania przez skazanego każdej dotyczącej go decyzji zapadającej na etapie postępowania wykonawczego i ogranicza się ją do kwestii najistotniejszych. Nie będzie można już odwołać się od orzeczeń niemających zasadniczego wpływu na treść uprawnień i obowiązków skazanego w postępowaniu wykonawczym.

Zaskarżeniu nie będą podlegać orzeczenia, które można podzielić na dwie kategorie. W pierwszej będą orzeczenia, które nie mają wpływu na prawa i obowiązki skazanego w postępowaniu wykonawczym (np. dotyczące wstrzymania wykonania orzeczenia). W drugiej - orzeczenia mające wprawdzie wpływ na prawa i obowiązki skazanego, ale zasadniczo wydawane na jego korzyść (np. dotyczące zmniejszenia godzin pracy lub wysokości miesięcznych potrąceń z wynagrodzenia za pracę). Nowela wyszczególnia też orzeczenia, na które ma przysługiwać zażalenie - np. te związane z pozbawieniem wolności. Wyjątek będzie dotyczył spraw najistotniejszych, np. postanowienia o udzieleniu przerwy w wykonywaniu kary, jeżeli sprzeciwia się temu prokurator.

Wykonalność z chwilą wydania

Nowela wprowadza przepis, zgodnie z którym złożenie wniosku o wydanie postanowienia w postępowaniu wykonawczym nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, którego ten wniosek dotyczy. Ponadto postanowienia w postępowaniu wykonawczym będą wykonywane z chwilą ich wydania, a nie uprawomocnienia.

Mniej nieuzasadnionych wniosków

Ciężar dowodowy ma zostać przeniesiony na wszystkie uprawnione podmioty, które we wnioskach o wszczęcie postępowania wykonawczego przed sądem będą musiały wskazać argumenty na poparcie zawartych w nich żądań. Jeśli wniosek nie będzie odpowiednio uzasadniony, sąd nie będzie musiał się nim zajmować. Zdaniem projektodawców powinno to ograniczyć liczbę składanych wniosków bez odpowiedniego uzasadnienia.

Bez udziału stron

W myśl nowelizacji większość spraw (z wyjątkiem tych najważniejszych) sąd ma rozpoznawać bez udziału stron. Osoby niepełnoletnie będą mogły korzystać z widzeń tylko pod opieką dorosłych. Ponadto, skazany będzie musiał poddać się badaniu na obecność alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych. Obecnie nie ma takiego obowiązku. Jeśli nie będzie chciał się zgodzić na takie badanie, to zostanie uznany za osobę pod wpływem alkoholu lub narkotyku. Pojawiły się ponadto nowe przepisy dotyczące kuratorów sądowych, wprost nakładające na nich obowiązek wykonywania określonych czynności zawodowych. Poza tym część istotnych zadań kuratorów sądowych sąd będzie powierzał stowarzyszeniom, organizacjom i instytucjom przygotowanym do pracy ze skazanymi. Chodzi np. o dozór nad skazanymi.

Wnioski sprzed nowelizacji wg starych zasad

Wprowadzono też normę intertemporalną zabezpieczającą pozycję prawną tych osób, które wniosły zażalenie przed wejściem w życie ustawy. Nowelizacja zakłada bowiem utratę prawa do wniesienia tego środka odwoławczego w wielu przypadkach, gdzie w obecnym stanie prawnym przysługuje.

Ustawa została uchwalona na 100. posiedzeniu Sejmu w dniu 16 września 2011 r. Teraz czeka na podpis Prezydenta.

Ostateczny tekst ustawy dostępny na http://orka.sejm.gov.pl/proc6.nsf/opisy/3961.htm.

Material pochodzi  z http://prawo.e-katedra.pl